7 đặc tính của tôm giống chất lượng

Một số thử nghiệm được thực hiện để xác định chất lượng tôm giống. Trong số đó có chất lượng PL, nguồn gốc và danh tiếng của trại giống, đánh giá trực quan, căng thẳng và các xét nghiệm khác để phát hiện nếu có mầm bệnh. Dưới đây là những đặc điểm của tôm giống chất lượng cao mà người nuôi nên biết để có sự lựa chọn phù hợp.

Kích cỡ tôm giống đồng đều

Đặc điểm đầu tiên của tôm giống chất lượng cao có thể thấy là kích cỡ đồng đều của tôm giống. Kích thước đồng đều này cho thấy tôm giống phát triển bình thường và nhận được lượng dinh dưỡng như nhau. Ngoài ra, kích thước đồng đều của tôm giống cũng có thể ngăn chặn hiện tượng ăn thịt đồng loại và cạnh tranh thức ăn với nhau. Tôm phải có kích cỡ đồng đều (chênh lệch không vượt quá 5%); kích cỡ tôm sú giống thích hợp là PL15 (12 mm), TTCT tối thiểu là PL12 (9 – 11 mm).

Tôm giống không khuyết tật

TTCT giống khỏe mạnh phải có các chi hoàn chỉnh và phát triển tốt. Từ chiếc đuôi không cong, mắt và cuống mắt có hình dáng hoàn hảo cho đến đôi chân bơi hoàn toàn nguyên vẹn. Có thể quan sát bằng mắt thường một số đặc điểm của tôm giống khỏe mạnh như: màu sắc đàn tôm tươi sáng, đồng nhất, sắc tố thể hiện rõ; đầu thân cân đối, đôi râu khép lại, các đốt bụng thon dài, cơ bụng căng đầy, thịt đầy vỏ, phụ bộ tôm hoàn chỉnh, đuôi tôm xòe; thức ăn trong ruột đầy, liên tục; tôm giống có phản ứng nhạy với kích thích từ bên ngoài, linh hoạt, khỏe mạnh, phân bố đều trong bể nuôi; tôm bơi thân thẳng và có khuynh hướng bơi ngược dòng, bám vào thành bể tốt; tôm không nhiễm vi khuẩn phát sáng khi quan sát trực tiếp ở bể trong bóng tối.

Có 3 phương pháp kiểm tra, đánh giá chất lượng tôm giống được áp dụng hiện nay: đánh giá cảm quan, quan sát qua kính hiển vi, phương pháp PCR. Ảnh: Phan Thanh

Tôm giống đã đầy ruột

Tình trạng thể chất bên ngoài của tôm giống cũng cần được kiểm tra tình trạng bên trong cơ thể, cụ thể là đường ruột. Một con tôm giống khỏe mạnh khi nó có ruột đầy, đó là dấu hiệu cho thấy nó đang ăn uống tốt. Mặt khác, tôm giống có tình trạng ruột rỗng có thể có nghĩa là tôm giống không thèm ăn hoặc thậm chí đang bị căng thẳng.

Chủ động di chuyển

Đặc điểm tiếp theo của tôm giống chất lượng cao là tôm giống di chuyển tích cực bơi lội đây đó, được thực hiện bằng hoạt động thử nghiệm. Điều này là do tôm giống nhạy cảm với các kích thích bên ngoài. Tôm giống tốt có khả năng phân tán nhanh trong bọc tôm hoặc khi đổ ra dụng cụ chứa tôm. Dùng tay gõ nhẹ vào thành dụng cụ chứa tôm, nếu tôm phản ứng nhanh thì đàn tôm đó khỏe. Có thể cho tôm giống vào thau dùng tay khuấy đều, tôm khỏe thường bơi ngược dòng hoặc bám xung quanh thành thau, tôm yếu thường tụ lại ở giữa. Khi dòng nước xoáy giảm xuống, chúng có khuynh hướng bám vào thành chậu hơn là bị quét vào giữa chậu. Ngược lại, những con tôm yếu có thể chết hoặc không phản ứng, bơi lờ đờ, với hình dạng lưng cong.

Xét nghiệm PCR

Ngành nuôi tôm đã nhiều lần bị ảnh hưởng bởi các đợt bùng phát dịch bệnh do virus và vi khuẩn gây ra. Do đó, điều quan trọng là người nuôi phải tiến hành kiểm tra xét nghiệm, điều này được thực hiện để ngăn ngừa thiệt hại cho người nuôi. Thông thường, xét nghiệm phản ứng chuỗi polymerase (PCR) được thực hiện thông qua một quy trình lấy mẫu quần thể nghiêm ngặt để xác định xem nó có thực sự sạch bệnh hay không để tránh mua tôm bị nhiễm các bệnh nguy hiểm do virus gây nên như: đốm trắng (WSSV), đầu vàng (YHV), bệnh còi (BMV), Taura, hoại tử gan tụy…

Vượt qua bài kiểm tra stress

Giảm thiểu căng thẳng cho tôm giống là ưu tiên hàng đầu trong quá trình sản xuất giống. Từ lúc ở trại giống, xuống ao cho đến lúc thả giống. Điều này là do tôm giống bị căng thẳng, khi được thả vào môi trường nuôi sẽ có khả năng thù địch lẫn nhau và ít có khả năng sống sót. Có thể gây sốc cho tôm bằng cách hạ đột ngột độ mặn hoặc bằng formol. Việc gây sốc cho tôm giúp đánh giá được khả năng chịu đựng và tình trạng sức khỏe của tôm giống. Từ đó, ngăn chặn được những rủi ro về bệnh tôm trong quá trình nuôi. Chọn tôm giống bằng cách gây sốc (stress test) là một phương pháp chọn tôm rất hiệu quả và đang được áp dụng rộng rãi cho các hộ nuôi tôm.

Gây sốc bằng formol: Thả 100 – 200 con tôm giống vào chén hoặc cốc thủy tinh đựng dung dịch formol nồng độ 100 ppm, theo dõi trong 30 phút, nếu tỷ lệ tôm chết dưới 5% là đạt yêu cầu.

Gây sốc bằng độ mặn: Thả 100 con tôm giống cho vào xô chứa 2 lít nước đang nuôi, sau đó đổ trực tiếp 3 lít nước ngọt vào để hạ độ mặn đột ngột. Sau 2 giờ kiểm tra, thấy tỷ lệ sống trên 95% là đạt yêu cầu.

Lựa chọn trại giống đáng tin cậy

Cuối cùng, để có được tôm giống chất lượng cao nhất, người nuôi có thể lấy chúng từ trại sản xuất giống hoặc trại sản xuất giống đáng tin cậy, có giấy phép của cơ quan nhà nước. Với quy trình sản xuất giống được giám sát chặt chẽ, hồ sơ kiểm dịch đúng quy định pháp luật góp phần phát triển bền vững nghề nuôi tôm.

Lê Cung