Vụ tôm nước lợ năm 2024: Thận trọng để hạn chế rủi ro

Sau 1/3 thời gian của vụ tôm nước lợ năm 2024, cái không khí háo hức, nhộn nhịp thường thấy ở những mùa tôm trước vẫn chưa rõ ràng ở vùng nuôi tôm trọng điểm ĐBSCL. Có nhiều nguyên nhân khiến vụ tôm năm nay đến chậm hơn, nhưng chủ yếu vẫn là tình hình nắng nóng gay gắt, nhiều vùng sâu trong nội đồng chưa đủ độ mặn để thả giống và nhất là dịch bệnh xuất hiện khá sớm trên nhiều diện tích thả nuôi đầu năm. Tất cả những yếu tố trên đã khiến người nuôi chung vốn, đại lý ngại đầu tư cho người nuôi vì rủi ro vẫn còn quá lớn.

Vụ tôm năm nay đến chậm hơn. Ảnh: Minh Đường

Đến cuối tháng 4, theo báo cáo của ngành nông nghiệp các tỉnh ven biển khu vực ĐBSCL thì diện tích thả giống tôm nước lợ vẫn khá chậm, nhất là những mô hình nuôi bán thâm canh và thâm canh. Tại Trà Vinh, mới có 12.800 ha tôm sú và 3.515 ha tôm thẻ được thả nuôi, với tổng sản lượng thu hoạch trên 16.000 tấn. Sóc Trăng cũng có diện tích thả nuôi khá thấp khi tính đến ngày 2/5 diện tích thả nuôi tôm nước lợ toàn tỉnh mới đạt 10.217 ha. Riêng các tỉnh Cà Mau, Kiên Giang, Bạc Liêu… ngoại trừ số diện tích quảng canh, quảng cải tiến gần như thả nuôi dứt điểm thì những diện tích nuôi thâm canh, siêu thâm canh cũng chỉ mới có vài ngàn héc ta, tập trung vào những trang trại, hộ nuôi lớn có đầy đủ tiềm lực tài chính kỹ thuật và công nghệ thì mới dám thả nuôi hết diện tích, còn những hộ nuôi bằng ao lót bạt mật độ cao khác cũng chỉ dám thả nuôi một phần diện tích mang tính thăm dò, chờ đợi thời tiết ổn định trở lại mới thả nuôi hết diện tích. Nguyên nhân theo các hộ nuôi là vụ nuôi năm nay rất khó khăn một phần do thời tiết nắng nóng phần khác do dịch bệnh xuất hiện khá sớm trên diện rộng, trong khi 3 tháng đầu năm giá tôm ở hầu hết các kích cỡ đều thấp hơn so với cùng kỳ năm 2023. 

Tại Sóc Trăng, những lứa tôm thả nuôi từ cuối năm 2023 hay đầu năm 2024 đều đã cho thu hoạch với năng suất tương đối khá dù giai đoạn đầu khá khó khăn do ảnh hưởng của dịch bệnh. Một số trại nuôi vài trăm héc ta như của Công ty Cổ phần Thực phẩm Sao Ta đến nay đã thu hoạch dứt điểm, đang cải tạo ao chuẩn bị thả nuôi vụ mới ngay trong tháng 5 này. Mặc dù đã có thu hoạch khá nhiều, sản lượng khá cao, nhưng ông Võ Văn Phục, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Thủy sản sạch Việt Nam vẫn cho rằng, đây là vụ nuôi mà công ty phải đối mặt với nhiều khó khăn nhất, đặc biệt là bệnh EHP và TPD. Ông Phục chia sẻ: “Mọi năm, vụ đầu này luôn có tỷ lệ thành công rất cao, nhưng năm nay không hiểu vì sao dịch bệnh lại đến rất sớm, rất nhiều, nên cũng rất vất vả mới vượt qua được và có thu hoạch tương đối tốt”.

Hiện nay, giá tôm tuy có giảm nhẹ ở một vài kích cỡ, nhưng theo tính toán của người nuôi, nếu nuôi đạt năng suất, FCR không quá cao thì lợi nhuận vẫn ở mức chấp nhận được. Cùng với đó là nắng nóng không còn gay gắt, độ mặn đã ổn định hơn, nên theo dự báo, tiến độ thả giống sẽ bắt đầu tăng mạnh ngay từ tháng 5 này vì hầu hết diện tích nuôi đều đã được cải tạo xong. Tuy nhiên, cũng còn 2 vấn đề có thể tác động lớn đến kế hoạch cũng như tiến độ thả giống của vụ nuôi năm nay, đó là tình trạng thiếu vốn của người nuôi và tình hình mưa bão trong thời gian tới. Ông Nguyễn Hữu Anh, Giám đốc HTX Nuôi tôm công nghệ cao ở tỉnh Bạc Liêu cho biết, hiện người nuôi đang rất thiếu vốn, kể cả nuôi công nghệ cao, nên rất cần nguồn vốn tín dụng hỗ trợ vì các đại lý hiện đầu tư rất hạn chế cho người nuôi, do chưa thu hồi hết số nợ tồn đọng từ những vụ nuôi trước. Chuyện thiếu vốn của người nuôi tôm không phải là mới, nhưng mức độ trầm trọng đã được nâng lên kể từ sau dịch COVID-19 đến nay, chủ yếu do 2 nguyên nhân: dịch bệnh và giá tôm thấp kéo dài.

Theo dự báo của Trung tâm Khí tượng và Thủy văn, sau khi kết thúc nắng nóng do ElNino, thời tiết sẽ chuyển sang hình thái LaNina, nên từ giữa năm trở đi mưa bão sẽ dồn dập hơn và xác suất xảy ra hình thái này là rất cao. Như vậy có thể thấy, đợt thả nuôi tôm tới đây nhiều khả năng phần lớn sẽ rơi vào giai đoạn mưa bão nhiều, môi trường biến động mạnh, tôm rất dễ bị stress dẫn đến dịch bệnh và thiệt hại. Đây là điều người nuôi tôm đang rất lo lắng, nhất là những hộ nuôi nhỏ lẻ theo các mô hình truyền thống. Do đó, ngành chức năng các tỉnh liên tục cập nhật các bản tin thời tiết, khí tượng, thủy văn để thông báo cho người nuôi, kéo theo các khuyến cáo cần thiết.

Vụ tôm năm nay vốn đã được dự báo là rất khó ngay từ khi chưa bắt đầu và ngay trong 4 tháng đầu năm, những khó khăn đầu tiên cũng đã dần lộ diện, nên sự thận trọng là hết sức cần thiết đối với người nuôi để đảm bảo cho vụ nuôi thành công như mong đợi.

An Xuyên